Texas’ta Yeni Yasa: Çin, Rusya, İran ve Kuzey Koreye Arazi Satışı Yasaklandı

Texas, 1 Eylül 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni yasayla (Senato Bill 17) Çin, Rusya, İran ve Kuzey Kore bağlantılı kişi ve kurumların eyalette arazi satın almasını yasakladı. Bu yeni düzenleme, aynı zamanda Texas arazi satışı yasağı olarak da biliniyor.

📌 Yeni yasa yürürlükte: 1 Eylül 2025 itibarıyla Texas’ta Senato Bill 17 devreye girdi.

📌 Kapsam geniş: Tarım arazileri, konut, ticari ve endüstriyel mülkler dahil her tür gayrimenkul yasak kapsamında.

📌 Güvenlik gerekçesi: Düzenleme ulusal güvenlik ve gıda güvenliği endişeleriyle çıkarıldı.

Yasa, tarım arazileri başta olmak üzere konut, ticari ve endüstriyel mülkler ile su ve mineral haklarını da kapsıyor. Bu dört ülke “düşman ülke” kategorisinde tanımlanırken, bu ülkelerin vatandaşları, şirketleri ve devlet bağlantılı kuruluşlarının Texas’ta mülk edinmesi yasak kapsamına alındı.

Vali Greg Abbott’un desteklediği düzenleme, “ulusal güvenlik” ve “gıda güvenliği” gerekçesiyle çıkarıldı. Özellikle Çinli şirketlerin, askeri üslerin yakınında arazi satın alması eyalette ciddi tartışmalara yol açmıştı. Yeni düzenleme, Texas arazi satışı yasağı kapsamında alınan önlemler arasında yer alıyor.

📌 Yasanın Kapsamı ve İstisnaları

Yeni düzenleme, Texas’ta sadece tarım arazilerini değil, her türlü gayrimenkul edinimini kapsıyor. Yani tarım arazisi, ev, ticari bina, endüstriyel tesis, su hakları, mineral hakları ve uzun vadeli kiralamalar bu yasağın içinde.

Kapsam dışı kalan istisnalar:

• ABD’de yasal olarak ikamet eden yabancılar, yalnızca bir adet konut satın alabiliyor. Bu, “homestead exception” (ikamet istisnası) olarak tanımlanıyor. Yani Texas’ta yaşayan bir Çinli göçmen, tek bir ev sahibi olabilir ama yatırım amaçlı başka mülk alamaz.
• 12 aydan kısa süreli kiralamalar bu yasaktan etkilenmiyor. Örneğin kısa dönemli iş veya eğitim için yapılan kira sözleşmeleri devam edebilecek.
• Yasa ayrıca “önceden alınmış” mülklere geriye dönük işlem yapmıyor (detayları üçüncü bölümde açıklayacağız).

Yaptırımlar:

Yasağa rağmen yeni mülk edinmeye çalışanlar ciddi sonuçlarla karşılaşabiliyor:

• Başsavcılık dava açabiliyor.
• Mülkün zorla satışı veya el konulması gündeme gelebiliyor.
• Ciddi ihlallerde ise devlet hapis cezası (state jail felony) seviyesinde suçlamalar söz konusu olabiliyor.

🏡 Mevcut Sahiplikler Ne Olacak?

Yeni yasa, geriye dönük (retroaktif) olarak uygulanmıyor. Yani Çin, Rusya, İran veya Kuzey Kore bağlantılı kişi ya da şirketler daha önce Texas’ta arazi ya da başka gayrimenkuller aldıysa, bu mülkler ellerinden alınmayacak. Ancak, Texas arazi satışı yasağı nedeniyle yeni alım yapmaları yasa dışı sayılıyor.

Ancak önemli kısıtlamalar var:

• Yeni alım yapmaları yasak. Ellerindeki mülklerin üzerine yenisini ekleyemiyorlar.
• Miras veya satış yoluyla devir sırasında, alıcının da yasaklı ülkelerden olması halinde işlem engelleniyor.
• Yasa dışı edinim tespit edilirse, başsavcı devreye girerek mülkün zorla satışı için dava açabiliyor.

Bu durum, mevcut sahipler için fiilen şu anlama geliyor:

• Ellerindeki araziyi kullanmaya devam edebilecekler.
• Ama gelecekte satmak, genişletmek veya farklı yollarla değerlendirmek istediklerinde, önlerine ciddi hukuki engeller çıkacak.

Dolayısıyla yasa, şu anki sahipliği “korusa” da, ilerleyen dönemde bu mülklerin Texas’taki ekonomik dolaşımını daraltıyor.

⚖️ Tepkiler ve Tartışmalar

Texas’taki yeni yasa, sadece eyalette değil, ülke genelinde de tartışma yarattı.

Destekleyenler ne diyor?

• Yasanın savunucuları, Çin başta olmak üzere bazı ülkelerin Texas’ta tarım arazisi ve stratejik bölgelerde toprak satın almasının ulusal güvenlik riski oluşturduğunu savunuyor.
• “Gıda güvenliği” ve “askeri üslerin yakınındaki yatırımlar” öne çıkan kaygılar arasında.
• Vali Greg Abbott, yasayı imzalarken “Texas toprakları Amerikalılar için kalmalı” açıklamasını yaptı.

Karşı çıkanlar ne diyor?

• İnsan hakları ve göçmen örgütleri, düzenlemenin ayrımcı olduğunu ve Anayasa’ya aykırı bir şekilde sadece belli ülkelerden gelen kişileri hedef aldığını savunuyor.
• Texas’ta yaşayan Çinli ve İranlı göçmenler, yasa nedeniyle “ikinci sınıf vatandaş” muamelesi gördüklerini belirtiyor.
• Nitekim, yasa çıkar çıkmaz federal mahkemelerde davalar açıldı. İlk davalarda, düzenlemenin hem “eşit koruma ilkesi”ne hem de mülkiyet hakkına aykırı olduğu iddia ediliyor.

Ulusal yankılar:

• Texas’ın attığı bu adımın, diğer eyaletlere de örnek olabileceği konuşuluyor.
• Florida, Alabama ve birkaç eyalette benzer kısıtlamalar daha önce gündeme gelmişti.
• Uzmanlara göre bu trend, Çin ile ABD arasındaki ekonomik ve jeopolitik rekabetin iç politikaya da yansıması niteliğinde.

✅ Sonuç:

Texas’ın yeni yasası, dört ülkeyi hedef alarak arazi ve mülk ediniminde tarihi bir kısıtlama getiriyor. Mevcut sahiplikler korunuyor ancak Texas arazi satışı yasağı ile geleceğe dönük işlemler ciddi şekilde engelleniyor. Yasanın mahkemelerdeki kaderi ise, önümüzdeki aylarda bu tartışmaların hangi yöne evrileceğini belirleyecek.