Houston’ın müze bölgesindeki Asia Society Texas Center, Rice Üniversitesi Baker Kamu Politikaları Enstitüsü iş birliğiyle “The Future of U.S.–Turkish Relations With Ambassador David M. Satterfield” başlıklı önemli bir etkinliğe ev sahipliği yaptı. Tarihi, diplomatik ve bölgesel konuların derinlemesine ele alındığı bu buluşma, Türkiye-ABD ilişkilerinin hem geçmişini hem de geleceğini birçok açıdan masaya yatırdı.
ABD–Türkiye İlişkilerinin Tarihsel Derinliği
Etkinlikte, Türk-Amerikan ilişkilerinin 1831 yılına kadar uzanan tarihi geçmişine ve NATO müttefikliğinden doğan stratejik ortaklığa vurgu yapıldı. Satterfield, Türkiye’nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da üstlendiği kritik role, Rusya ve Ukrayna arasındaki arabuluculuk sürecine ve Suriye konusundaki harita değişimlerinde Türkiye’nin önemine dikkat çekti.
Mevcut ilişkilerde zaman zaman fikir ayrılıkları yaşansa da “kritik konularda iş birliği ve karşılıklı bağımlılığın önemini” vurgulayan Satterfield, özellikle Orta Doğu’daki savaşlar, Ukrayna meselesi ve NATO’nun genişlemesi gibi başlıklarda Türkiye’nin ağırlığını hissettirdiğini söyledi.
Amerika ve Türkiye Arasında “En Uzun Görüşme”
ABD’nin eski Lübnan ve Türkiye Büyükelçisi, halen Rice Üniversitesi Baker Kamu Politikaları Enstitüsü Direktörü olan David M. Satterfield, uzun diplomatik kariyeri boyunca yaşadığı kritik anıları ve edindiği perspektifleri paylaştı. En dikkat çeken anekdotlarından biri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve dönemin ABD Başkanı Donald Trump ile 8 saat süren S-400 krizi görüşmesiydi. Satterfield, bu görüşmenin kariyerindeki “en uzun müzakere” olduğunu belirtti.
Suriye, İran ve “Perfect Storm” Vurgusu
Satterfield, konuşmasında Suriye ve bölge ülkeleriyle ilişkiler konusuna da geniş yer ayırdı. Esad rejiminin politikalarını sert biçimde eleştirdi ve bunun “perfect storm (kusursuz fırtına)” şeklinde planlanmış bir dizi olayın sonucu olduğunu öne sürdü. Ayrıca, İran’ın savunma kanadının İsrail tarafından bombalanması, Gazze’deki çatışma ve İsrail’in rehine (hostage) konusundaki tutumu gibi hassas başlıklara da değinen Satterfield, bu noktada daha “İsrail yanlısı” bir yorumda bulundu. Özellikle İran ve Esad rejiminin bölgedeki istikrarsızlıkta oynadığı role vurgu yaparak, planlı bir “kusursuz fırtına” ortamının oluştuğundan bahsetti.
Diplomasi, Savunma ve İnsani Meseleler
Satterfield, çeşitli krizlerde Türkiye’nin “köprü kurucu” rolüne değindi.
- S-400 savunma sistemleri krizi ve ardından gelen F-16 modernizasyonu sürecinin artık geride kaldığını belirterek, iki ülke arasındaki savunma ve güvenlik iş birliğinin devam edeceğini ifade etti.
- Rusya–Ukrayna ihtilafında Türkiye’nin üstlendiği arabuluculuk ve Suriye meselesindeki diplomatik çabalar da konuşmanın öne çıkan başlıkları arasındaydı.
- Türkiye’nin 3 milyondan fazla mülteciye kapılarını açarak “hiçbir Arap ülkesinin yapmadığını yaptığına” vurgu yaptı ve bu insani tutumun küresel alanda takdir edilmesi gereken bir çaba olduğunu dile getirdi.
Türkiye-Rusya ve ABD Boyutu
Satterfield, Türkiye’nin NATO üyesi olmasıyla birlikte Rusya ile kurduğu ilişkilerin gerek bölge gerekse dünya dengeleri açısından ne kadar kritik olduğunu vurguladı. Ankara-Moskova hattında devam eden karşılıklı çıkar ilişkilerinin, Putin–Erdoğan temaslarının ve bunun dolaylı olarak ABD için de bir yarar sağladığını belirtti. Çünkü Türkiye, “Washington’la Moskova arasında diyalog kurulabildiği ender köprülerden biri konumunda.” dedi.
Gazze ve Bölgesel İnsani Meseleler
Ekim 2023-Nisan 2024 arasında Orta Doğu İnsani Meseleler Özel Temsilcisi olarak da görev yapan Satterfield, özellikle Gazze başta olmak üzere bölgede süregelen insani krizlere değindi.
- Mülteciler, insani yardım ve diplomatik girişimler konularında Türkiye’nin oynadığı rolü övdü.
- “Türkiye, bölgedeki büyük krizlerin çözümünde daima kilit aktörlerden biri olarak kalacaktır” diyerek, Ankara’nın bu alandaki önemini bir kez daha hatırlattı.
S-400 Krizi, F-16 Modernizasyonu ve İleriye Dönük İş Birlikleri
Satterfield, S-400 savunma sistemleri krizinin geride kaldığının ve artık F-16 modernizasyonu dahil birçok alanda iki ülke arasındaki diyaloğun daha yapıcı olduğunun altını çizdi.
“Türkiye’nin NATO’daki rolü ve bölgedeki istikrarı için ABD ile iş birliği stratejik bir öneme sahip” diyen Satterfield, gelecekteki savunma projelerinde de iş birliği kanallarının açık kalacağını belirtti.
Moderatör Chase Untermeyer ve Konuklar
Etkinliğin moderatörlüğünü, eski ABD Katar Büyükelçisi ve Houston Üniversitesi Hobby Kamu Politikaları Okulu öğretim üyesi Chase Untermeyer üstlendi. Dört farklı yönetim düzeyinde (yerel, eyalet, ulusal ve uluslararası) görev yapmış bir isim olarak soruları yöneltti. Untermeyer, etkinlik boyunca Satterfield’ın diplomatik tecrübelerini ve iki ülke arasındaki mevcut gerilim noktalarını derinlemesine irdelemesiyle dikkat çekti. “Önemli İnsanlar Nasıl Davranır?” (How Important People Act) adlı kitabıyla da tanınan Untermeyer, katılımcıları “ABD–Türkiye ilişkilerinin, hem bölgesel hem küresel ölçekte etkilerini iyi okumaya” davet etti.
T.C. Houston Başkonsolosu Ahmet Akıntı ve Ticaret Ataşesi Hasan Köse izleyici olarak katılıp programı yakından takip etti. Alaturka adına Teksas Medya Direktörümüz Cenk Çelik de oradaydı ve Satterfield ile kısa süreli bir sohbet etme imkânı buldu. Çelik, Satterfield’ın hâlen emeklilik sonrası da son derece aktif olduğunu ve bölgedeki gelişmeleri derinlemesine takip ettiğini gözlemlediğini aktardı.
Alaturka’nın Yorumu
Etkinliği yerinden takip eden Teksas Medya Direktörümüz Cenk Çelik, “Hem Suriye meselesi hem de bölgenin diğer sıcak noktalarıyla ilgili Satterfield’ın tecrübeli yorumları, Türkiye-ABD ilişkilerinin daha geniş jeopolitik bağlamda nasıl değerlendirildiğini görmemizi sağladı. Ayrıca Türkiye’nin Rusya’yla güçlü bir kanal oluşturması, ABD’nin de işine gelen bir durum olarak yansıyor” değerlendirmesini yaptı.
Asia Society Texas ve Destekçileri
Asia Society Texas, “The Future of U.S.–Turkish Relations” etkinliğini, Rice Üniversitesi Baker Kamu Politikaları Enstitüsü ile iş birliği içinde düzenledi. Huffington Foundation, Bank of America, Muffet Blake, ExxonMobil gibi kuruluşların ana destekçi olduğu bu programlar, Houston’da uluslararası siyaset, kültür ve sanata dair geniş çaplı tartışmaları kamuoyuna sunmayı sürdürüyor.
Alaturka Takipte
Satterfield’ın diplomatik hafızası ve güncel yorumlarıyla şekillenen “ABD–Türkiye İlişkilerinin Geleceği” başlıklı etkinlik, katılımcılara bölgenin karmaşık denklemlerine dair kapsamlı bir bakış sundu. Suriye’den İran’a, Gazze’den Rusya’ya pek çok sıcak başlığın ele alındığı programda, Türkiye’nin bir NATO müttefiki olarak üstlendiği kritik rol ve bölgedeki insani meselelerdeki önemi bir kez daha öne çıktı. Program, Houston’daki diplomasi ve iş dünyası çevrelerinden yoğun ilgi gördü.
Alaturka olarak, Türk-Amerikan ilişkilerinde yaşanan gelişmeleri yakından izlemeye ve sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Alaturka sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
